مرحله ششم :بررسی موج p

STEP 6 (Asses P Wave)

موج P ناشی از دپولاریزاسیون دهلیزهاست که ابتدا از دهلیز راست شروع شده و تمام دهلیز چپ را در بر می‌گیرد. معمولا P در لیدهای I,II,aVF مثبت و در لید aVR منفی است.

شکل 1- نحوه تشکیل موج P

الف- ویژگیهای P نرمال سینوسی"

برای بررسی موج P دو لید را باید بررسی کنیم:لیدهای II و V1

لید V1 نسبت به تغییرات موج P حساستر (Sensitively) و لید DII اختصاصی‌تر (Specified) است.

در حالت نرمال، P در DII قله گردی داشته و ارتفاع آن حداکثر 2.5mm و زمان آن 120 msec (3 خانه کوچک) می‌باشد. P در V1 می‌تواند مثبت، منفی و بیشتر به صورت بیفازیک است که قسمت اول آن مربوط به دهلیز راست و جزء دوم (انتهایی) آن مربوط به دپولاریزاسیون دهلیز چپ است. جزء اول P در لید V1 ارتفاع کمتر از 2.5 mm و جرء دوم آن عمق کمتر از 1mm و دیوریشن کمتر از 40 msec دارد.

شکل 2- نماهای مختلف موج P در لیدهای II,V1

ب-اختلالات موج P:

اختلالات موج P عبارتند از :

1- بزرگ شدن دهلیزها شامل LAE ,RAE ,BAE

2- منفی شدن موج P ناشی از ریتم های اکتوپیک و جانکشنال (P Wave inversion)

3- وجود چند نوع P در نوار قلب :

(Variable P wave morphology, seen in multifocal atrial rhythms)

ج-اختلالات موج P ناشی از اختلال دپولاریزاسیون دهلیزی (RAE ,LAE ,BAE)

در مورد دهلیزها، تغییرات حجم و فشار بیشتر باعث دیلاتاسیون حفره دهلیز می‌شود تا ایجاد هایپرتروفی، لذا به آن) LAE (Left Atrium Enlargement و RAE می‌گوییم.

شکل 3- مکانسیم تغییرات موج P در صورت بزرگی دهلیزها

بزرگی دهلیز چپ (LAE):

1- در لید II، زمان موج P بیشتر از 120 msec یعنی 3 خانه کوچک میشود، اگر موج P بیشتر از 120 msec بوده و قله آن دو قسمتی باشد(به شرطی که فاصله دو قله بیشتر از 40 msec)باشد )، 100% اختصاصی برای LAE است ، که به آن P میترال می گویند.

2- در لید V1، قسمت انتهایی P عمق و زمان افزایش یافته حدود 40 msec ,1mm دارد.

بزرگی دهلیز راست (RAE):

1- در لید II، موج P قله تیزی داشته و ارتفاع آن از 2.5 mm بیشتر می‌شود.

2- در لید V1، ارتفاع قسمت ابتدایی موج P بیشتر از 1.5mm می‌شود.

بزرگی هر دو دهلیز (BAE= Bi Atrial Enlargement):

در لیدهای II , V1 ( هر دو لید یا یک لید ) معیارهای بزرگی دهلیز راست و چپ که در بالا اشاره شد ، دیده می شود.

شکل 4- تغییرات موج P در صورت بزرگی دهلیزها

د- P منفی (Inverted P Wave = Negative P Wave)

1- وجود P منفی در لیدهای II,aVL و P مثبت در لید aVR به علت جابجایی لید یا دکستروکاردی است.

2- وجود P منفی در لیدهای تحتانی ، نشانه non-sinus origin of the P waves است . الف-اگر PR interval is < 120 ms باشد :

نشانه the origin is in the AV junction (accelerated junctional rhythm )

ب- اگر PR interval is ≥ 120 ms باشد:

نشانه origin is within the atria (e.g. ectopic atrial rhythm ) است.

شکل 5- ریتم جانکشنالaccelerated junctional rhythm

شکل 6- ریتم دهلیزی : Atrial Tachycardia

شکل 7- وجود P منفی در لیدهای تحتانی ، نشانه ریتم غیر سینوسی و از Low Atrium است.

و- وجود چند نوع P در نوار قلب : Variable P wave morphology

اگر حداقل 3 Pمختلف الشکل در نوار قلب دیده شود نشانه ریتم غیر طبیعی با منشا دهلیز یا جانکشن است.

1- وجود حداقل 3 P مختلف الشکل با ریت کمتر از 100 = wandering Atrial Pacemaker

2- شرایط بالا با ریت بیشتر از 100 = Multifocal Atrial tachycardia(MAT)

شکل 8- وجود 3 موج مختلف و ریت کمتر از100 = wandering Atrial Pacemaker

شکل 9- وجود 3 موج مختلف و ریت بیشتر از100 = Multifocal Atrial tachycardia