آشنایی با دستگاه نوار قلب و بستن لیدها

 

الکترو کاردیو گرافی:

 

قلب در هر انقباض یک پدیده الکتریکی کلی تولید می کند که با توجه به هادی بودن بافت های بدن تا سطح پوست منتشر می شود. جریان الکتریکی قلب را می توان با استفاده از الکترودهای دستگاه و از جلوی قفسه سینه و یا از اندام ها (دست ها و پای چپ) ثبت کرد، که ثبت آن «الکتروکاردیوگرافی» نام دارد. به منحنی ثبت شده «الکتروکاردیوگرام» می گویند که به نوار قلب نیز مشهور است به عبارت دیگرالکتروکاردیو گرافی به معنای ترسیم و ثبت فعالیت الکتریکی قلب می باشد.

کاغذ الکتروکاردیوگرافی:

دستگاه الکتروکاردیوگراف، نمودار مربوطه را بر روی نوار کاغذی شطرنجی ثبت می‌کند. کاغذ الکتروکاردیوگرافی یک کاغذ شطرنجی مخصوص است که دارای خطوط افقی و عمودی به فاصله 1mm بوده که در حالت استاندارد که دستگاه با سرعت 25mm/sec می‌باشد,زمان هر خانه کوچک 0.04sec است.

 

نکات قبل از گرفتن الکتروکاردیوگرافی:

لازم است قبل از گرفتن نوار قلب ECG))، در مورد بی‌خطر بودن و ایمن بودن پروسه پیش رو با بیمار صحبت کنید.

1-بهتر است بیمار 5 دقیقه قبل از آن استراحت کند.

2-محیط باید آرام و اتاق بدون سر و صدا باشد.

3-بهتر است همزمان از وسایل برقی در اتاق استفاده نشود. (یخچال ـ بخاری برقی ـ رادیو)

4-تخت الکتروگرافی، بزرگ و راحت باشد.

5-سیم اتصال به زمین (سیم ارت)دستگاه وصل باشد.

6-سیم لیدها باید آزاد باشد و کشیده نشود.

7-الکترودها با بدن بیمار کاملاً تماس داشته و روی استخوان و مناطق برجسته نباشند.

8-بیمار در وضعیت سوپاین (خوابیده به پشت) قرار گیرد.

9-اگر قطع عضو، بانداز یا سوختگی وجود داشت، لیدها به نزدیکترین محل منتقل شود و این مسئله روی نوار قلب قید شود.

10-در بیماران با دکستروکاردی، جای دست راست و چپ عوض شده و لیدهای جلوی قلبی به سمت راست منتقل شوند.

11-قبل از گرفتن مجدداً سرعت دستگاه، ولتاژ و محل لیدها را چک کنید.

12-دقت کنید که در هر لید حداقل 3 کمپلکس پشت سر هم گرفته شود تا تفسیر آن براحتی امکان‌پذیر باشد.

13-بهتر است لید 2طولانی (II Long)جهت بررسی ریتم و ریت گرفته شود .

دستگاه نوار قلب وملزومات ان:

هر ضربان قلب به منزله یک پیام الکتریکی می باشد که این پیام های الکتریکی در تشخیص بیماری قلبی به ما کمک می نماید .پیام های قلب توسط دستگاه ECG ثبت می گردد. این دستگاه دارای یکسری لید وسیم می باشد.برای گرفتن نوار قلب ابید این لیدها وکابل اتصال آن همه سالم باشند.

شکل1-دستگاه نوار قلب و ملزومات آن

طرز بستن لیدها:

گیره ها به دست و پای بیمار وصل می گردد به این صورت که:

1- دست راست – گیره قرمز2- پای راست-گیره مشکی3 – دست چپ – گیره زرد4- پای چپ - گیره سبز

12اشتقاق درنوارقلب وجوددارد که برای تفسیر نوار قلب باید تک تک آنها را بررسی کنیم:

1ـ لیدهای اندامی (Limb Leads) :6 تالیدهستند به نام های

دست راست، دست چپ =DI

دست راست، پای چپ =DII

دست چپ، پای چپ =DIII

(Augmented) تقویت شده دست راست = aVR

تقویت شده دست چپ = aVL

تقویت شده پای چپ = aVF

2ـ لیدهای جلوی قلبی (پره کوردیال): لیدهای سینه ای دارای نام V و با شماره های یک تا شش شماره گذاری شده اند این لیدها به این صورت روی سینه بیمار وصل می گردد :

چهارمین فضای بین دنده‌ای کناره راست استرنوم: V1

چهارمین فضای بین دنده‌ای کناره چپ استرنوم: V2

فضای بین V2 و V3 : V4

پنجمین فضای بین دنده‌ای در خط میدکلاویکل چپ: V4

پنجمین فضای بین دنده‌ای در خط آگزیلر قدامی چپ: V5

پنجمین فضای بین دنده‌ای در خط آگزیلر میانی چپ: V6

سایر لیدها

علاوه بر 12 لید استاندارد فوق در مواردی نیاز به گرفتن لیدهای بیشتری میباشد.

این لیدها عبارتند از:

1-لیدهای سمت راست قلب(V1R-V6R=Right Leads)

2-لیدهای پشتی (V7,V8,V9=Posterior Leads)

3-لید لوئیس

1-لید های سمت راست

در بیمارانی که شک به آنفارکتوس بطن راست داریم، لیدهای جلوی قلبی راست را می‌گیریم:

V2 = V1R

V1 = V2R

بین V2R و V3R = V4R

پنجمین فضای بین دنده‌ای خط میدکلاویکولر راست = V4R

پنجمین فضای بین دنده‌ای خط آگزیلر قدامی راست = V5R

پنجمین فضای بین دنده‌ای خط آگزیلر میانی راست = V6R

شکل4- لیدهای سمت راست(Right Leads)

2-لیدهای خلفی (پوستریور)

در بیمارانی که شک به انفارکتوس خلفی داریم ،لیدهای خلفی را می‌گیریم:

پنجمین فضای بین دنده‌ای در خط آگزیلر خلفی چپ: V7

پنجمین فضای بین دنده‌ای در خط میداسکاپولای چپ: V8

پنجمین فضای بین دنده‌ای در خط پاراورتبرال چپ:V9

شکل5- لیدهای خلفی(Posterior Leads)

3- لید لویس= The Lewis Lead (S5)

این لید در دومین فضای بین دنده ای راست جناغ برای تشخیص بهتر تغییرات موج p و همچنین آریتمی های دهلیزی بکار برده میشود:

• لید دست راست دومین فضای بین دنده ای راست

• لید دست چپ پنجمین فضای بین دنده ای راست

• در واقع فقط لیدهای اندام فوقانی جابجا میشوند.پس ازجابجایی لید I را بررسی میکنیم که موجPواضحتر میشود.

شکل6- لید لویس (Levis Leads)

 

شکل7- محل قرارگیری لیدهای مختلف